عامل‌های هوش مصنوعی (AI Agents) نسل جدید از سامانه‌های هوشمند هستند که تنها محدود به پاسخ‌گویی پرسش‌های کاربر نبوده و می‌توانند مانند یک همکار مستقل فکر کنند، تصمیم بگیرند، ابزارهای مختلف را به‌کار بگیرند و حتی در صورت نیاز مسیر خود را اصلاح کنند. تفاوت اصلی آن‌ها با مدل‌های زبانی بزرگ در همین خودمختاری و توانایی اجرای وظایف چندمرحله‌ای است. به همین دلیل عامل‌های هوشمند به یکی از داغ‌ترین موضوعات امروز دنیای فناوری تبدیل شده‌اند و نقش مهمی در آینده‌ی پژوهش، آموزش، صنعت و زندگی روزمره دارند.
کتاب AI Agents (2025 Edition) یک کتاب رایگان مرجع برای شناخت و درک این عامل‌هاست. نویسندگان ابتدا با زبانی روان مفاهیم پایه را شرح می‌دهند، تفاوت عامل‌ها با مدل‌های زبانی بزرگ و RAG را توضیح می‌دهند و سپس با معرفی اجزای کلیدی مانند نقش‌پذیری، ابزارها، همکاری و حافظه، تصویری روشن از نحوه‌ی شکل‌گیری و عملکرد عامل‌ها ترسیم می‌کنند. این بخش‌ها به خواننده کمک می‌کند تا بداند عامل‌ها صرفا یک فناوری جانبی نیستند، بلکه سامانه‌هایی خودمختار هستند که می‌توانند فکر کنند، تصمیم بگیرند و خود را اصلاح کنند.
این کتاب بخشی برای معرفی الگوهای طراحی و سطوح تکامل عامل‌ها دارد و از پاسخ‌دهنده‌های ساده گرفته تا سامانه‌های پیچیده‌ی خودمختار بحث می‌کند. این قسمت با ارائه‌ی مدل‌های شناخته‌شده مانند Reflection، ReAct، الگوی برنامه‌ریزی و سامانه‌های چندعاملی، ساختاری نظام‌مند برای طراحی عامل‌ها ارائه می‌کند و دید روشنی به خواننده درباره‌ی مسیر رشد این فناوری می‌دهد.
نقطه‌ی اوج و بزرگ‌ترین مزیت کتاب، بخش پروژه‌های عملی و کاربردی آن است. بیش از نیمی از کتاب به معرفی و پیاده‌سازی پروژه‌های واقعی اختصاص دارد: از Agentic RAG و دستیار صوتی بلادرنگ گرفته تا جستجوگر پرواز چندعاملی، تحلیل‌گر مالی، پایش برند، هتل‌یاب هوشمند، محقق عمیق، عامل با حافظه شبیه انسان، نویسنده‌ی کتاب و حتی تولیدکننده‌ی محتوا و اخبار. این پروژه‌ها نشان می‌دهند که عامل‌های هوش مصنوعی تنها در حد ایده باقی نمانده‌اند، بلکه در عمل می‌توانند مسائلی واقعی را حل کنند و الهام‌بخش پروژه‌های تازه باشند. همین بخش است که کتاب را از سایر منابع مشابه متمایز می‌کند و آن را به یک راهنمای ارزشمند برای علاقه‌مندان، پژوهشگران و فعالان حوزه‌ی هوش مصنوعی بدل می‌سازد. این کتاب مناسب برای کسانی است که به دنبال یادگیری کاربردی و عملی درباره‌ی عامل‌های هوشمند هستند و می‌خواهند علاوه بر فهم مفاهیم، نمونه‌های واقعی و پروژه‌های الهام‌بخش را هم ببینند.
نسخه‌ی PDF کتاب با سرفصل زیر از این پیوند قابل دریافت است.
+ AI Agents
+ What is an AI Agent?
+ Agent vs LLM vs RAG
LLM (Large Language Model)
RAG (Retrieval-Augmented Generation)
Agent
+ Building blocks of AI Agents
Role-playing
Focus/Tasks
Tools (Custom Tools, Custom Tools via MCP)
Cooperation
Guardrails
Memory
+ 5 Agentic AI Design Patterns
Reflection pattern
Tool use pattern
ReAct (Reason and Act) pattern
Planning pattern
Multi-Agent pattern
+ 5 Levels of Agentic AI Systems
Basic responder
Router pattern
Tool calling
Multi-agent pattern
Autonomous pattern
+ AI Agents Projects
Agentic RAG
Voice RAG Agent
Multi-agent Flight Finder
Financial Analyst
Brand Monitoring System
Multi-agent Hotel Finder
Multi-agent Deep Researcher
Human-like Memory for Agents
Multi-agent Book Writer
Multi-agent Content Creation System
Documentation Writer Flow
News Generator